Μοναστήρι αγίου Γεωργίου Επταχωρίου

Είναι κτισμένη σε μια δασωμένη χαράδρα, στους πρόποδες του υψώματος Τάλιαρος, μιας εκ των αμέτρητων απολήξεων του όρους Βόϊο, 4 χλμ. ΝΑ του Επταχωρίου. Ιδρύθηκε το δεύτερο τέταρτο του 17ου αι., στα επόμενα χρόνια μετά το 1625, το έτος δηλαδή ανέγερσης της εκκλησίας του Αγ. Γεωργίου. Γι’ αυτό μας πληροφορεί η επιγραφή στο υπέρθυρο του κυρίως ναού, μαζί με τα ονόματα των ιδρυτών, του ιερέα του Παλιοχωρίου Κάλλιστο και του μοναχούς Ιωάσαφ και Γερμανό. Ο Α. Δάρδας υποστηρίζει ότι η ίδρυσή της μονής σχετίζεται με την καταστροφή ενός άλλου μοναστηριού την ίδια εποχή, αυτό του Παλιοκριμμινίου, που βρισκόταν λίγα χιλιόμετρα βορειότερα. Η μονή μετατράπηκε σε γυναικεία κάποιες περιόδους της Τουρκοκρατίας και καταστράφηκε στα τέλη του 19ου αι., έχοντας διατηρηθεί μόνο το καθολικό. Στον 20ο αι. εγκαταβιούν κατα καιρούς ορισμένοι μοναχοί, αλλά η επίβλεψη ανατείθεται στον ιερέα του Επταχωρίου. Το 1973 κηρύχθηκε επίσημα μεταβυζαντινό μνημείο. Μέχρι το 1974 το μοναστήρι ανήκε στην Μητρόπολη Σισανίου και Σιατίστης, οπότε παρήλθε σε αυτή της Καστοριάς. Σήμερα, σώζεται σε καλή κατάσταση το καθολικό του 1625, αθωνικού τύπου με δύο τρούλους και αξιόλογες τοιχογραφίες, το παρεκκλήσι των Εισοδίων της Θεοτόκου και η πτέρυγα των κελιών που χτίστηκε το 1881.

Σε πλαγιά του Βοΐου, αγναντεύοντας το Σμόλικα της Πίνδου και τις Αρένες του Γράμμου...

Σύμφωνα με την επιγραφή, σε βυζαντινή γραφή, που υπάρχει στον πρόναο :

"...ΚΑΙ ΕΤΕΛΕΙΩΘΗ ΕΝ ΜΗΝΙ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΩ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ ΖΡΛΓ,

ήτοι το 1625 μ.Χ.

Με αξιόλογες τοιχογραφίες, βυζαντινής τεχνοτροπίας.

Λίγο ψηλότερα από το μοναστήρι και κάτω από τους βράχους,

η Παναγία, επίσης με βυζαντινές τοιχογραφίες.

Ο Στρατής Δούκας (1895-1983), πεζογράφος-ζωγράφος-τεχνοκρίτης,

επισκέφθηκε το μοναστήρι του αγίου Γεωργίου (πότε;) είδε και έγραψε :

"Το μοναστήρι είχε πολλά παλιά πράγματα.Το πιο πολύτιμο για μένα

ήταν το βημόθυρο από το παλιό τέμπλο της εκκλησιάς. Απάνω στα

δυο βαριά βουνίσια ξύλα του, ήταν ζωγραφισμένος ο "Ευαγγελισμός",

και σειρά, από πάνω προς τα κάτω, στη μεριά που θηλύκωναν,

οι "δώδεκα μήνες"..."

Έτσι έγραψε και ζωγράφισε-αντέγραψε ("καθώς τους ξεσήκωνα", γράφει)

ο Στρατής Δούκας το βιβλίο του "Οι δώδεκα μήνες"...

πηγή και εδώ