Τρίτη 31 Ιουλίου 2012

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ-ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ


 Ένας βαθιά ελληνικός ορθόδοξος άγιος με «ρίζες» και «κλαδιά» πέρα από την ορθοδοξία
Υπάρχουν άγιοι στην ορθοδοξία που οι θρύλοι οι οποίοι τους συνοδεύουν φανερώνουν την ιδιαίτερη σχέση και αγάπη των πιστών προς αυτούς, σχέση που τους εκτείνει πέρα από τα όρια του δόγματος και της θρησκείας, τους καθιστά περισσότερο οικείους και οικουμενικούς.

Το βασικό χαρακτηριστικό όμως του αγίου Γεωργίου σύμφωνα με τους θρύλους που σχετίζονται μ’ αυτόν, το φανερώνει το επίθετο «δρακοντοκτόνος», επειδή ο άγιος σκότωσε έναν δράκο που φρουρούσε όλο το νερό της περιοχής και δεν άφηνε τους κατοίκους να υδρευτούν, αν δεν του έδιναν βορά κάθε φορά από έναν συντοπίτη τους. Αυτό συνεχιζόταν επί πολλά χρόνια, μέχρι που ήρθε η σειρά της μονάκριβης κόρης του τοπικού άρχοντα να θυσιαστεί στον δράκο. Τότε, ο άγιος, καβαλάρης, με το κοντάρι του σκότωσε τον δράκο, έσωσε την κοπέλα και ελευθέρωσε και την πόλη.
Ένας από τους κυριότερους τέτοιους αγίους είναι ο Καππαδόκηςάγιος Γεώργιος, ο οποίος στη λαϊκή ψυχή έχει στοιχεία αγιοσύνης και ηρωισμού ταυτόχρονα, όπως και ο άλλος έφιππος άγιος, ο άγιος Δημήτριος. Στην Καππαδοκία, μάλιστα, πιστεύουν ότι τα άλογα του Άι-Γιώργη, του Άι-Δημήτρη, των αγίων Θεοδώρων και του αγίου Μηνά τρέχουν στον ουρανό και ότι είναι αυτά που προκαλούν τις βροντές και τις αστραπές με τα πέταλά τους.
Το αξιοσημείωτο στην όλη ιστορία είναι ότι την ιδιότητα του δρακοντοκτόνου ο άγιος την αποκτά μόλις τον εντέκατο αιώνα, και όχι ενωρίτερα. Οι παλαιότερες παραστάσεις του αγίου τον εικονίζουν ως αξιωματούχο. Γράφει σχετικά η αναπληρώτρια καθηγήτρια Βυζαντινής Τέχνης, Μαρία Βασιλάκη: «Οι κατ’ εξοχήν δρακοντοκτόνοι άγιοι στην Ανατολική Εκκλησία ήταν οι δυο Θεόδωροι, ο Τήρων και ο Στρατηλάτης. Η παλαιότερη παράσταση με τον Γεώργιο του έκτου αιώνα τον δείχνει ως αξιωματούχο, δηλαδή με την επίσημη και όχι με τη στρατιωτική του στολή. Δεν γνωρίζω για παράσταση του ένατου αιώνα. Πάντως, μόλις τον εντέκατο εμφανίζεται ως δρακοντοκτόνος. Πως και γιατί αντικαταστάθηκαν οι Θεόδωροι από τον Γεώργιο είναι ένα ζητούμενο». Το γεγονός πάντως δεν είναι άσχετο και με το ότι τον εντέκατο αιώνα το Βυζάντιο βρίσκεται πλέον σε εξαιρετικά δυσχερή θέση.
Ως δρακοντοκτόνο, τον άγιο τον διεκδίκησε και το Ισλάμ, κατά τον δέκατο τρίτο και δέκατο τέταρτο αιώνα, ονομάζοντας τον Σαρί Σαλτίκ. Σύμφωνα με τον δικό τους θρύλο, ο Σαρί Σαλτίκ, πιστός σύντροφος του Χατζί Μπεκτάς (ιδρυτή του τάγματος των Μπεκτασήδων) έφθασε στη Βουλγαρία, σκότωσε έναν δράκοντα με επτά κεφάλια, απελευθέρωσε τη βασιλοπούλα και οι χριστιανοί (οι «άλλοι») ασπάστηκαν τον Μωάμεθ. Ο ίδιος θρύλος είναι πολύ ισχυρός στην Κρόια της Αλβανίας, αλλά και στη Βοσνία.
Αρχαιοελληνικές καταβολές…
Στην ελληνική παράδοση, δρακοντοκτόνους ήρωες έχουμε και στα προ Χριστού χρόνια, ο θρύλος των οποίων επέζησε στους μετά Χριστόν αγίους. Έτσι, ο Άι-Γιώργης αποτελεί συνέχεια του ηλιακού θεού Απόλλωνα, ο οποίος σκότωσε τον πύθωνα στους Δελφούς.
Ο πύθωνας ήταν ένα μεγάλο σαυροειδές τέρας που γέννησε η Γη. Ζούσε στις μεγάλες βραχώδεις σχισμές των νοτίων παρυφών του Παρνασσού και προστάτευε τις πηγές Μάνα και Κασταλία, ενώ καταδίωκε τις Νύμφες, προκαλούσε ανέμους και έφερνε καταστροφές. Το θηρίο αυτό σκότωσε με το τόξο του ο Απόλλων και στη συνέχεια έφυγε από τους Δελφούς για να εξαγνισθεί. Αφού εξαγνίστηκε, επέστρεψε και έτσι καθιερώθηκε η λατρεία του στους Δελφούς. Από το γεγονός αυτό πήρε την επωνυμία Πύθιος, και η ιέρειά του ονομάστηκε Πυθία. Στον μύθο αυτόν βασίζεται και το άγαλμα του Απόλλωνα του Σαυροκτόνου, που αποδίδεται στον Πραξιτέλη. Σχετικός επίσης μπορεί να θεωρηθεί και ο αρχαιοελληνικός μύθος του Περσέα, ήρωα των Μυκηνών, ο οποίος επίσης σκότωσε έναν δράκοντα.
Η απολλώνια λατρεία λοιπόν πέρασε στους θρύλους του αγίου Γεωργίου, ο οποίος όμως συνδέεται με τον ηλιακό θεό και με άλλον τρόπο: πριν από τη θανατική καταδίκη του, ο άγιος είχε μεταφερθεί από τον Διοκλητιανό στον ναό του Απόλλωνα, με τον όρο να δεχτεί τη θεότητά του και να θυσιάσει στα είδωλα. Ο άγιος Γεώργιος όμως αρνήθηκε, μεσούντος του πλέον αιματηρού διωγμού των Χριστιανών.

Ο άγιος Γεώργιος των Μπεκτασήδων
Ο σύγχρονος ελληνισμός έχει συνδέσει με πλήθος εθίμων τη γιορτή του αγίου Γεωργίου. Τόσα πολλά είναι τα έθιμα πού συνοδεύουν τις γιορτές του, ώστε είναι αδύνατον να καταγραφούν όλα και από όλα τα μέρη του ελληνισμού. Κοινό χαρακτηριστικό των περισσοτέρων είναι ότι ανήμερα της γιορτής του τρώνε αρνί, ενώ το ζώο αυτό, σε πολλά κτηνοτροφικά μέρη, κατά τη σχετική πανήγυρη, το περιφέρουν γύρω από την εκκλησία του αγίου, ενώ κολλούσαν κεριά στα κέρατά του και τα άναβαν, καθώς πήγαιναν να προσκυνήσουν.
Ο άγιος Γεώργιος όμως είναι αγαπημένος άγιος και των μουσουλμάνων Μπεκτασήδων ή Αλεβιτών (αίρεση του Ισλάμ, κατά πολλούς όμως θεωρούνται κρυπτοχριστιανοί). Ιδιαίτερα σε περιοχές της Θράκης, ο άγιος Γεώργιος τιμάται σε πολλούς τεκέδες (αλεβίτικα μοναστήρια), αλλά και στις πολλές ορθόδοξες εκκλησιές και παρεκκλήσια του αγίου που υπάρχουν στην περιοχή πολλές φορές απαντώνται μουσουλμάνοι που πηγαίνουν να προσευχηθούν ή να αφήσουν κάποιο τάμα! Κυρίως όμως προσφέρουν θυσίες ζώων, τα λεγόμενα Κουρμπάνια, κατά την ημέρα της γιορτής του αγίου, με το παλαιό ημερολόγιο, στις 6 Μαΐου. Τα κυριότερα παρεκκλήσια στη θρακική περιοχή που επισκέπτονται οι Αλεβίτες-Μπεκτασήδες είναι τα έξης:
Ο Άγιος Γεώργιος Δρυμιάς: Βρίσκεται βορειοδυτικά της Ξάνθης, στην Κοινότητα Πασχαλιάς. Οι μουσουλμάνοι ονομάζουν το παρεκκλήσι αυτό Bayramli j Paskalya Ay Yorgi. Όταν επισκέπτονται το παρεκκλήσι, αποσύρονται σε κελιά που υπάρχουν στο πίσω μέρος του ναού για να προσευχηθούν. Ο χώρος είναι γεμάτος με αφιερώματα από μουσουλμάνους, κυρίως Πομάκους (αφιερωματικές πλάκες με αραβικές επιγραφές, τερλίκια πομακικά, μικρές στάμνες, κομπολόγια κ.α.).
Ο  Άγιος   Γεώργιος   Πόταμου: Απέχει 4 χιλιόμετρα από την Αλεξανδρούπολη, και βρίθει αφιερωμάτων από μουσουλμάνους.
Ο Άγιος Γεώργιος Λουτρού: Απέχει13 χιλιόμετρααπό την Αλεξανδρούπολη, προς Φέρρες, μετά από τα ερείπια της αρχαίας Τραϊανουπόλεως. Εδώ οι επισκέψεις των μουσουλμάνων γίνονται το καλοκαίρι, και συνδυάζονται με τη λουτροθεραπεία στις ιαματικές πηγές της Τραϊανουπόλεως.
Ο Άγιος Γεώργιος Πετρωτών: Απέχει 32 χιλιόμετρα, νοτιοανατολικά της Κομοτηνής. Εκεί συμπροσεύχονται οι μουσουλμάνοι στις 6 Μαΐου, και μιλούν για πολλά θαύματα του αγίου που οι ίδιοι έχουν βιώσει.

Χιδελερέζ…
Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά την Τουρκοκρατία τα παρεκκλήσια που προαναφέραμε χρησιμοποιήθηκαν από τους Μπεκτασήδες τεκέδες, και μάλιστα έτσι τα αποκαλούν μέχρι σήμερα. Τον άγιο Γεώργιο πολλές φορές τον συγχέουν με τον Προφήτη Ηλία (επίσης πολύ αγαπημένο τους Μπεκτασήδες) και τον ονομάζουν Χιδελερέζ, σύνθετο όνομα από το Χιζίρ (Γεώργιος) και Ελέζ (Ηλίας).


Άγιος Γεώργιος ο Καππαδόκης

Η γιορτή του αγίου Γεωργίου (Χιδελερέζ), στον μουσουλμανικό κόσμο της Θράκης, λόγω του ότι λαμβάνει χώρα στις αρχές του καλοκαιριού, συνδυάζεται με υπαίθρια γλέντια (κουρμπάνια), ψήσιμο αρνιών, τα οποία μοιράζουν σε όλους τους παρευρισκόμενους, και σε ορισμένα χωριά συνδυάζεται με τις κούνιες: κάνουν αυτοσχέδιες κούνιες από δέντρο σε δέντρο, όπου κάθονται νεαρές κοπέλες ενώ τα νεαρά αγόρια κουνούν το καθένα την κοπέλα που του αρέσει.
Η τιμή που αποδίδουν οι Μπεκτασήδες στον Άι-Γιώργη φαίνεται και από ένα επιπλέον γεγονός: στις Φέρρες, βρίσκεται το μαυσωλείο ενός αγίου του μπεκτασισμού, του Sari Saltik. Ο συγκεκριμένος άγιος γιορτάζεται ανήμερα του αγίου Γεωργίου, στη συνείδηση των πιστών του ταυτίζεται με τον άγιο Γεώργιο, ενώ πολλές φορές τον παρουσιάζουν με τα άμφια του αγίου Νικολάου. Είναι χαρακτηριστικό ότι την ημέρα της γιορτής του συρρέουν στο μαυσωλείο και πολλοί χριστιανοί.
Στον Έβρο, στις Καστανιές
Ας παραμείνουμε λίγο περισσότερο στο γεωγραφικό αυτό κομμάτι της Ελλάδας, πηγαίνοντας στις Καστανιές του Έβρου, όπου γιορτάζουν τον άγιο Γεώργιο επί τρεις μέρες. Την παραμονή της γιορτής οι γυναίκες ζυμώνουν 6 άρτους και τους πηγαίνουν στην εκκλησία, ενώ τα κορίτσια σηκώνονται χαράματα (ανήμερα της γιορτής) και κόβουν πρασινάδες και λουλούδια, με τα όποια στολίζουν το σπίτι τους, ενώ τα μεγάλα στάχυα τα χαρίζουν στον άγιο, για να χαρίσει καλή καρποφορία.
Τα νεαρά αγόρια κόβουν ένα κλαδί μελιάς με φύλλα και το κάνουν λάβαρο (μπαϊράκι). Όταν τελειώσει η λειτουργία στην εκκλησία, γυρνούν με νταούλια σε ζουρνάδες σε όλο το χωριό ενώ με τα λάβαρα χτυπούν τα παράθυρα των σπιτιών. Μετά από τον ηχηρό αυτόν γύρο του χωριού, τα παλικάρια μαζεύονται στην εκκλησία, όπου υπάρχουν δυο πρόβατα, ως προσφορά στον άγιο. Όποιος σφάξει το πρώτο παίρνει την προβιά και το συκώτι, ενώ ο παπάς την πλάτη. Το υπόλοιπο το μαγειρεύουν με ρύζι και το τρώνε όλοι μαζί. Το δεύτερο πρόβατο είναι το έπαθλο των αγώνων πάλης μεταξύ των αγοριών που ακολουθεί. Η επόμενη (τελευταία) ημέρα κυλά με χορούς τραγούδια και μεγάλο γλέντι με κάθε είδους πειράγματα μεταξύ των εορταζόντων.

Ο Σκυριανός Άι-Γιώργης
Από τον Έβρο πλέουμε προς τη Σκύρο, όπου ο Άι-Γιώργης είναι ο πολιούχος του νησιού, με μεγάλη φήμη ως θαυματουργού. Η εκκλησία του ανεγέρθη γύρω στο 1600, αλλά η μονή είναι πολύ παλαιότερη, πριν από το 1494. Η εικόνα του πήγε εκεί από την Κωνσταντινούπολη, επί εικονομαχίας, και εξαιτίας αυτού οι Ενετοί ονόμαζαν την Σκύρο Isola San Giorgio (το νησί του αγίου Γεωργίου). Στη γιορτή του κάθε χρόνο συνέρεαν εκεί πιστοί από τη Σμύρνη και από τους Αγίους Τόπους, φέρνοντας μύρο, εξ ου και η φράση: «για συγγνώμη και για μύρο, κίνησε να πας στη Σκύρο», ενώ οι ντόπιοι τραγουδούσαν: «άγιε μου Γιώργη Σκυριανέ, μεγάλε και θαυματουργέ».

Το τραγούδι του Άργους
Μιλώντας όμως για τραγούδια, δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε σε μίαπαραλλαγή του τραγουδιού του αγίου, που τραγουδιέται στο Άργος, κατά την πανήγυρη προς τιμήν του αγίου, τραγούδι το οποίο αρχίζει να περνάει στην λήθη από το 1913 και έπειτα. Αυτό που κάνει το τραγούδι ιδιαίτερο είναι ότι έχει δομηθεί ως λαϊκό δημιούργημα που εκφράζει την έντονη θρησκευτικότητα του λαού πάνω στον θρύλο της συνάντησης του αγίου με τον δράκοντα και τη νίκη του αγίου στην αναμέτρησή του με το κακό. Κάτι ανάλογο με την νίκη του Ιησού επί του διαβόλου, που καταδεικνύει την αγαθότητα, την αποτελεσματικότητα και τα θαυματουργά χαρακτηριστικά του αγίου.


Στην Αράχοβα, από τον Καραϊσκάκη στον Άι- Γιώργη…
Συνεχίζοντας το «αγιωργίτικο» ταξίδι μας στην Ελλάδα, κάνουμε οπωσδήποτε μία στάση στην Αράχοβα, όπου ο άγιος γιορτάζεται με μεγάλη επισημότητα, λιτάνευση της εικόνας του, καθώς μουσικά όργανα τη συνοδεύουν όπως και τιμητική ακολουθία με γυναίκες και άνδρες που φορούν παραδοσιακές φορεσιές. Μετά από τη λιτάνευση ακολουθεί πολύς χορός και γλέντι, όπου, κατά τα σύγχρονα χρόνια, η μουσική και τα όργανα έχουν αντικαταστήσει πλήρως το τραγούδι.
Σημειώνουμε ότι και εδώ η γιορτή κρατά τρεις ήμερες. Την πρώτη ημέρα μάλιστα γίνεται αγώνας δρόμου μεταξύ των γερόντων της περιοχής, κατά τον οποίο τρέχουν στο στάδιο και ανεβαίνουν έναν δύσκολο ανήφορο με κροκάλες (στρογγυλές πέτρες) γονατιστοί! Ο πρώτος παίρνει ως έπαθλο ένα αρνί, το όποιο ψήνει και το μοιράζεται με όλους όσοι αγωνίστηκαν μαζί του. Ουσιαστικά, το πραγματικό έπαθλο είναι η ηθική ικανοποίηση της πρωτιάς.
Κάνοντας μία παρένθεση, οφείλουμε να πούμε ότι παρόμοιοι αγώνες γίνονται και στη Λοκρίδα, αλλά και σε άλλα χωριά της Ρούμελης, με ανάλογο έπαθλο. Εκεί, ανήμερα του Άι-Γιώργη έκαναν και το ρόγισμα: αυτό ήταν η συμφωνία (ρόγα) που έκλεινε κάθε βοσκός που ήθελε βοηθό, και που κρατούσε (η συμφωνία) μέχρι του αγίου Δημητρίου. Επανερχόμαστε στην Αράχοβα, για να επισημάνουμε ότι οι γέροντες έχουν μία ιδιαίτερη θέση στις σχετικές με τον άγιο Γεώργιο γιορτές, χωρίς όμως να είναι γνωστός ο λόγος για τον οποίο επικράτησε αυτός ο ρόλος των γερόντων.
Σήμερα βέβαια, κατά τον εορτασμό δεν υπάρχει κανένας διαχωρισμός ρόλων και όλοι μαζί (από πολύ μικρά παιδιά μέχρι πολύ ηλικιωμένοι) γλεντούν και συμμετέχουν στις εκδηλώσεις. Παλαιότερα όμως, οι γέροι ήταν αυτοί που ξεκινούσαν τον χορό και ο καθένας τους τραγουδούσε το τραγούδι του αγίου μόνος του. Αυτό έχει εκλείψει πια. Το τραγούδι του αγίου σχετίζεται και εδώ με τον δράκοντα και το νερό που φυλάει και δεν αφήνει κανέναν να το χρησιμοποιήσει, ενώ τρεις λυγερές κοπέλες τον παρακαλούν να αφήσει το νερό ελεύθερο. Το τραγούδι αυτό είναι πολύ πιθανό να έχει τις ρίζες του στο 1826, στη μεγάλη μάχη της Αράχοβας.
Κατά πολλούς, αποτελεί έναν συμβολισμό του θριάμβου του Καραϊσκάκη στη μάχη (ο οποίος σχετίζεται με τον Άι-Γιώργη), ενώ ο Τούρκος είναι ο δράκοντας που έκοψε το νερό (πράγματι, οι Τούρκοι στερούσαν το νερό από τους κατοίκους της περιοχής), ενώ στις τρεις λυγερές «βλέπουν» τις δυνάμεις της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας, που υποτίθεται ότι ενεργούν προς το συμφέρον της Ελλάδος.
Για άλλη μία φορά λοιπόν μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι λαογραφία και ιστορία, μύθοι, θρύλοι και γεγονότα «μπερδεύονται γλυκά», απεικονίζοντας την ιδιαίτερη πραγματικότητα και στοιχεία της ίδιας της διαχρονικής ψυχής των λαών.
Μαρία Σταματιάδου  Νομικός – Αρθρογράφος.................ΠΗΓΗ

Δευτέρα 30 Ιουλίου 2012

Ένα θαύμα του Αγίου Γεωργίου του Νεαπολίτου

Το άγιο λείψανο του Αγίου Γεωργίου του Νεαπολίτη φυλασσόταν στο σπίτι του ιερέως Νεοφύτου που ήταν εφημέριος στον ιερό ναό της Νεάπολης της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. 
Στο σπίτι τού ιερέως Νεοφύτου ερχόταν, λόγω του λειψάνου, πολύς κόσμος, και τούτο δεν άρεσε στη Δημογεροντία. Γι αυτό παρεκάλεσαν τον Νεόφυτο και μετέφερε το λείψανο τού Αγίου στον ιερό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Είχαν δε δύο κλειδιά, απ’ τα οποία το ένα κρατούσε η Δημογεροντία και το άλλο ο Νεόφυτος για να έρχεται τακτικά και να ανάβει το καντήλι.

Αλλά η μεταφορά αυτή δεν άρεσε στον Άγιο και μέσα σε λίγες μέρες αρρώστησαν όλα τα μέλη της Δημογεροντίας. Είδαν συγχρόνως και τον Άγιο στον ύπνο τους να τούς 
επιπλήττει, γιατί μετέφεραν το Λείψανο του στην Εκκλησία. Τούς διέταξε μάλιστα να το μεταφέρουν πάλι στο σκοτεινό κελί, πού το είχε ο ιερεύς Νεόφυτος, μέσα ατό σπίτι του. 
Γεμάτοι τρόμο την επομένη ήμερα, κάλεσαν τον ιερέα και τον παρεκάλεσαν να μεταφέρη διά ιεράς πομπής το άγιο Λείψανο στην προηγουμένη του θέση. Μόλις έγινε αυτό, 
όλοι οι άρρωστοι, ω του θαύματος! έγιναν καλά.

πηγη

Κυριακή 29 Ιουλίου 2012

Το Μοναστήρι Αγίου Γεωργίου του Ομήρου στη Συρία

Πηγή-φωτογραφίες: Ιστολόγιο αίθριον




Το ορθόδοξο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου στη Συρία, ανήκει στο Πατριαρχείο Αντιοχείας και βρίσκεται χτισμένο στην Κοιλάδα των Χριστιανών, συγκεκριμένα στο χωριό Μεστάγιε, λίγα χιλιόμετρα βόρεια από το περίφημο Κάστρο των Ιπποτών κι όχι μακριά από την πόλη Χομς.


Λέγεται ότι το μοναστήρι χτίστηκε κατά τον 5ο μ.Χ. αιώνα από τον Αυτοκράτορα Ιουστινιανό τον Α΄, πάνω σε ένα αρχαίο άγαλμα του θεού Ομήρου, γι’ αυτό και είναι γνωστό ως «η μονή του Αγίου Γεωργίου του Ομήρου».


Στη μονή δεσπόζει ο κεντρικός ναός, κτίσμα του 19ου αιώνα, στο εσωτερικό του οποίου θαυμάζουμε ένα εντυπωσιακό ξυλόγλυπτο τέμπλο μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας.


Ένα επίπεδο χαμηλότερα απ’ αυτό που είναι χτισμένος ο κεντρικός ναός, βρίσκεται μια μικρότερη εκκλησία, η οποία χρονολογείται από τον 13ο αιώνα. Στο, επίσης, ξυλόγλυπτο τέμπλο της, που είναι πάνω από 300 ετών, ξεχωρίζουμε εξαιρετικά σκαλίσματα αλλά και τις εικόνες του που αναπαριστούν σκηνές από την ζωή του Αγίου Γεωργίου.

Στη μονή φυλάσσονται και συντηρούνται πολλά κειμήλια, όπως αρχαίοι αμφορείς, παλαιά βιβλία και σημαντικά χειρόγραφα. Το μοναστήρι πανηγυρίζει όχι στις 23 Απριλίου αλλά στις 6 Μαΐου και τότε πλήθος κόσμου από την γύρω περιοχή συρρέει για προσκύνημα.


Σάββατο 28 Ιουλίου 2012

Άγιος Γεώργιος (Βσεβολόντοβιτς)ο πρίγκηπας


Картинка 3 из 333
Ο Άγιος Γεώργιος (Βσεβολόντοβιτς) γεννήθηκε το έτος 1189 μ.Χ. στην Ρωσία και ήταν υιός του μεγάλου πρίγκιπα Βσέβολοντ. Διαδέχθηκε τον αδελφό του Κωνσταντίνο και έγινε μέγας ηγεμόνας του Βλαδιμίρ και της Σουζδαλίας, λίγο πριν την μάχη του Κάλκα, κατά την οποία οι Μογγόλοι του Μπατού Χαν κατέστρεψαν τον Ρωσικό στρατό. 
Εικόνα 89 από 335
Η βασιλεία του διέρρευσε μέσα από εμφύλιους σπαραγμούς και αγώνες, καθώς και πολέμους κατά των Μογγόλων, οι οποίοι είχαν εισβάλλει στην Ρωσία και λεηλάτησαν την Μόσχα, τη Σουζδαλία και το Βλαδιμίρ. Πράγματι, το έτος 1223 μ.Χ., τα μογγολικά στρατεύματα εισέβαλαν στην χώρα της Ρωσίας, νίκησαν τους διαιρεμένους Ρώσους ηγεμόνες και επέστρεψαν στην Ασία.
Ο Άγιος Γεώργιος φονεύθηκε στη μάχη την οποία συνήψε με τους Μογγόλους στον ποταμό Σίτα στις 4 Μαρτίου 1238 μ.Χ. Ο Επίσκοπος Κύριλλος ενταφίασε το σκήνωμά του στον καθεδρικό ναό του Ροστώβ και δύο χρόνια αργότερα το μετέφερε με ευλάβεια και επισημότητα στο ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Βλαδιμίρ.
Η εκκλησία τον ανακήρυξε Άγιο το 1645Η μνήμη του τιμάται στις 4 Φεβρουαρίου

Το τραγούδι τ' Άη Γιώργη (Αλέξανδρος Παπαδάκης)



http://www.youtube.com/watch?v=mFOrLdnWAhM
Από τον δίσκο "Κανάρι μου" (2007) του Αλέξανδρου Παπαδάκη.

Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου του Νεομάρτυρα εξ Ιωαννίνων(Δήμος Θερμού)

Ο Ιερός Ναός προς τιμήν του Αγίου Γεωργίου του Νεομάρτυρα βρίσκεται κτισμένος σε μια πανέμορφη
τοποθεσία με υπέροχη θέα, πάνω στο λόφο που ενώνει τα χωριά Αργυρό Πηγάδι και Αμβρακιά.
Η θέση αυτή είχε και στρατηγική σημασία για τη φύλαξη της γύρω περιοχής και είχε πιθανώς επιλεγεί γι' αυτό.
Στη θέση αυτή προϋπήρχε αρχαίο φρούριο ή κάποια φρυκτορία της κλασσικής περιόδου, της Αιτωλικής Συμπολιτείας. Αυτό συμπεραίνεται εκ του ότι στο χώρο αυτό βρίσκονται τμήματα θεμελίων προηγουμένων κτισμάτων και πιθανώς να θεμελιώθηκε σ' αυτά και ο ναός του Αγίου Γεωργίου.
 Αρχιτεκτονική    
Είναι ένα μοναδικό δείγμα, στο νομό Αιτωλ/νίας,εκκλησιαστικής Αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα.  
Οι βασικές διαστάσεις του ναού είναι: πλάτος 7,78μ , μήκος 10,50μ χωρίς την προεξέχουσα κόγχη του Ιερού. Το ύψος του κεντρικού τρούλου εσωτερικά από το δάπεδο είναι 8,30μ και εξωτερικά 8,50μ. Το εμβαδόν του είναι 84,70τ.μ. Ο τύπος της αρχιτεκτονικής του ναϊδρίου είναι πεντάτρουλος σταυροειδής εγγεγραμμένος, μετά κεντρικού τρούλου.
Ο κεντρικός κυλινδρικός τρούλος στηρίζεται επί τεσσάρων τόξων και τεσσάρων κιόνων στην ένωση των ημικυλινδρικών θόλων των κεραιών του σχηματιζόμενου σταυρού. Οι τέσσερις κυλινδρικοί τρούλοι καταλαμβάνουν τα γωνιαία διαμερίσματα του ναού.

Δυο φουρνικά ή ασπίδες παρεμβάλλονται μεταξύ των τρούλων των πλαγίων κλιτών. Ο πεντάτρουλος ναός φέρει σε κάθε τρούλο του μεταλλικό σταυρό σε σχήμα στιλέτου.

Το κτίσιμο του ναού ολοκληρώνεται το 1847, 9 μόλις έτη μετά το μαρτύριο του Αγίου το 1838. Είναι δε ο πρώτος που κτίζεται προς τιμήν του Αγίου. Σημειωτέον ότι στα Ιωάννινα θα ήταν αδύνατον να κτιστεί ναός λόγω της οθωμανικής κατοχής.

Στην κτητορική επιγραφή που υπάρχει στο εξωτερικό του κεντρικού τρούλου αναγράφεται:
ΚΤΗΤΟΡΑΣ   ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΑ    ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΑΛΑΓΑΝΗΣ




Σύμφωνα με την τοπική παράδοση ο Βασίλειος Ταλαγάνης πήρε στον ύπνο του εντολή και οδηγίες από τον ίδιο τον Άγιο για την ανέγερση του ναού.  Και το σίγουρο είναι οτι ο Ταλαγάνης πρωτοστάτησε στην προσπάθεια συγκέντρωσης χρημάτων και την κινητοποίηση των κατοίκων των γειτονικών χωριών, εμφανιζόμενος τελικά σαν κτήτορας του ναού.  
Πέρα από τη θαυματουργική πλευρά, φαίνεται πως οι Ηπειρώτες αγωνιστές που βρήκαν εκείνη την εποχή καταφύγιο στα ορεινά χωριά του Απόκουρου και ειδικά στο Αργυρό Πηγάδι είναι αυτοί που μετέφεραν το μήνυμα για το μαρτύριο του Αγίου και ενέπνευσαν τον Ταλαγάνη.Ανάμεσά τους θα υπήρξαν και πολλοί χρηματοδότες.  Βασικός  υποστηριστής και χρηματοδότης φαίνεται να ήταν ο Σουλιώτης οπλαρχηγός, με έδρα το Αγρίνιο, Νικόλαος Κάσκαρης  ο οποίος χαρίζει και την εικόνα με το μαρτύριον του Αγίου και επιγραφή: «Δέησις του δούλου του Θεού Νικολάου Κάσκαρη 1847 Ιουλίου 21. Χείρ Κ. Λάμπρου». Δεν είναι άλλωστε τυχαίο οτι και στις τέσσερις πλευρές του ναού υπάρχουν τυφεκιοθυρίδες, έτσι που μέσα από το ναό μπορεί να ελεγχθεί όλη η γύρο του περιοχή.
Στο κέντρο του δαπέδου του ναού υπάρχει ανάγλυφη παράσταση με κεντρικό της θέμα ένα δικέφαλο αετό.







Στο χώρο δυτικά ναού βρίσκονται κατεστραμένα δυο κελιά στα οποία κατά την παράδοση είχε μονάσει κάποιος μοναχός Φιλάρετος  από το Αργυρό Πηγάδι. 






Ο Ναός έχει υποστεί σοβαρές ζημιές από τους σεισμούς και επείγουν εργασίες αποκατάστασης και συντήρησής του. Έχει εκπονηθεί μελέτη, με τη στήριξη του Δήμου Θέρμου, από το γνωστό αρχιτέκτονα  Χρήστο Κατσιμπίνη.  Η μελέτη έχει εγκριθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού  και απαιτείται η χρηματοδότηση του έργου. 




O Ναός εορτάζει στις 17 Ιανουαρίου.  
Εδώ και λίγα χρόνια πραγματοποιείται εορταστική λειτουργία κάθε Αύγουστο, το Σάββατο πριν το Δεκαπεντάυγουστο, και ο Ναός γίνεται σημείο συνάντησης. 

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ.κ. Κοσμάς σε λειτουργία στο Ναό.


























 H καμπάνα του Αγίου Γεωργίου. 
Φέρει την επιγραφή: 
"ΔΑΠΑΝΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΕΡΓΟΝ ΙΑ  Δ  ΠΑΠΑΧΡΙΣΤΟΥ  ΠΡΟΥΣΣΟΣ 1868"


































Οι επωνυμίες του Αγίου Γεωργίου


Υπάρχει συνήθεια να δίνουμε διάφορα επώνυμα στους Αγίους μας, από ευλάβεια ή από κάποιο θαύμα, ή και από άλλη αιτία. Η Υπεραγία Θεοτόκος υπερέχει όλων των Αγίων στα επώνυμα που της έδωσαν οι πιστοί. Εδώ ανθολογήσαμε και αναφέρουμε κάποια επώνυμα του Αγίου Γεωργίου από διαφόρους τόπους.
 Στο Όφι του Πόντου, παλαιά έλεγαν τον Άγιο Αέρις. Επίσης στον Πόντο, οι Τούρκοι τον έλεγαν Αέρτς, ο Ζαντών, δηλαδή Άγιος Γεώργιος ο τρελός, γιατί τους τιμωρούσε αφαιρώντας τους τα μυαλά. Στη Θράκη τον ονόμαζαν Αράπη ή Αρακλειανό (Ηρακλειανό), επειδή θαυματουργή εικόνα του βρίσκονταν στην Ηράκλεια της Προποντίδας. Αράπη δε για τον λόγο ότι ο Άγιος παρουσιάζεται μαύρος σε αυτή την εικόνα, που είναι ανάγλυφη από μαύρη πέτρα, ή από σκληρό ξύλο.
 Στο Θησείο, έλεγαν τον Αϊ-Γιώργη Ακαμάτη, επειδή οι Τούρκοι δεν επέτρεπαν να τελείται στην εκκλησία του Θεία Λειτουργία παρά μόνον στην εορτή του, στις 23 Απριλίου.
 Οι παλαιότεροι συνήθιζαν να τον προσφωνούν Αφέντη Αϊ-Γιώργη. Στη Καστοριά κυρίως, αλλά και σε άλλα μέρη, είναι γνωστός ως Αϊ-Γιώργης ο Γοργός. Και τούτο γιατί είναι πολύ ταχύς Άγιος στη βοήθεια αυτών που τον επικαλούνται, όπως λέγουν και τα τροπάρια του: η ταχύτατη βοήθεια, η ταχεία επίσκεψις, ταχινέ προστάτα.
 Στη Κρήτη είναι πολύ γνωστός ο Αϊ-Γιώργης ο Διασορίτης και σχετίζεται ίσως με τη λατρεία του Δία (Διός-ιερού).
 Μια άλλη επωνυμία είναι Δυσουρίτης, θεραπεύει δηλαδή τη δυσουρία. Τοιχογραφία του Αϊ-Γιώργη τού Δυσουρίτη υπάρχει στη Μονή Ξενοφώντος.
 Στην Ίμβρο έχουμε τον Αϊ-Γιώργη τον Ζούρο, επειδή θεραπεύει τη ζούρα, τη φυματίωση, τον μαρασμό, σε αυτούς που αφήνουν στο εκκλησάκι του τα ρακή τους.
 Συνηθισμένα επωνύμια είναι ακόμα Θαυματουργός, Τροπαιοφόρος, Μέγας ή Μεγάλος. Τον ονόμασαν έτσι από τα άπειρα θαύματα που κάνει σε όποιον με πίστη τον επικαλείται. Επίσης, επειδή έστησε πολλά τρόπαια, δηλαδή νίκες και θριάμβους στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ως αξιωματικός. Αλλά κυρίως στην Εκκλησία του Χριστού όπου θριάμβευσε εναντίον του κακού και νίκησε το διάβολο. Και Μέγας επειδή θεωρείται ο μεγαλύτερος και κορυφαίος των αθλητών και Μαρτύρων.
 Στη Κάσο ονομάζεται Αϊ-Καλλάρης, ενώ αλλού Αϊ-Καβαλάρης, επειδή είναι έφιππος Άγιος. Άλλοι τον προσφωνούν Αϊ-Γιώργη Καππαδόκη, τόπο καταγωγής του και πατρίδα του πατέρα του. Καλείται ακόμα και Παλαιστίνιος, από το τόπο καταγωγής της μητέρας του.
Στην πόλη της Χίου και στη θέση Λίμνη υπάρχει ο ναός του Αγίου Γεωργίου του Καταδότη. Εκεί συγκεντρώθηκαν οι χριστιανοί να συνεννοηθούν για την επανάσταση κατά των Γενουατών. Κάποιος όμως τους κατέδωσε και σφαγιάστηκαν όλοι.
 Στην Πρίγκηπο ονομάζεται Κουδουνάς, και τούτο διότι στην εικόνα του απεικονίζονται κουδούνια, σύμβολα της παραφροσύνης, την οποίαν όλοι πιστεύουν ότι θεραπεύει. Εκεί αν θέλουν να πουν για κάποιο ότι δεν είναι καλά, λένε: αυτός είναι για τον Κουδουνά.
 Τη γιορτή του, 3 Νοεμβρίου, την ονομάζουν του Κρασά, ή του Μεθυστή, επειδή προφανώς την ήμερα αυτή γινόταν το άνοιγμα των νέων κρασιών.
 Στη Κύπρο λέγεται Αϊ-Γιώργης του Σπόρου, ή αλλού του Σποράρη, γιατί από την ήμερα αυτή αρχίζει η σπορά των δημητριακών από τους γεωργούς.
 Στα Ψωμαθιά της Πόλης υπάρχει ναός του Αγίου, στον αυλόγυρο του οποίου παλιά ήταν ένα μεγάλο κυπαρίσσι που κάηκε το 1782. Από αυτό έλεγαν τον Άγιο Κυπάρισσο. Το 1883 και αυτό για την ιστορία, ο Πατριάρχης Κωνστάντιος φύτεψε ένα καινούριο κυπαρίσσι.
 Σε πολλές περιοχές ο Άγιος θεωρείται προστάτης των ψαράδων και συχνά τον παρακαλούν να τους βοηθήσει στη ψαριά. Και όταν δεν πάει καλά η ψαριά, τον λένε Παξιμαδοκλέφτη.
 Σε ένα χωριό της Μεσσηνίας τα Γιαννιτσά, κοντά στο ναό του φαίνονται ίχνη από πέταλα, που όλοι πιστεύουν πως είναι του αλόγου του, και για αυτό τον λένε Πεταλωτή.
 Σε διάφορες περιοχές τον καλούν Αϊ-Στρατηγό, για το αξίωμα φαίνεται που είχε. Στη Κρήτη όταν κάποτε έκτιζαν ένα ναό του, μερικοί πήγαν να ψαρέψουν για να ταΐσουν τους εργάτες. Και έπιασαν τόσα πολλά ψάρια που ονόμασαν και την εκκλησία του, του Αϊ-Γιώργη του Ψαροπιάστη.
 Στο Άγιο Όρος υπάρχει κελλί του Αγίου Γεωργίου του Φανερωμένου. Πρόκειται για ένα κελλί απομακρυσμένο από τις Καρυές. Πριν από 200 τόσα χρόνια, μία νύκτα, πήγαν ληστές με σκοπό να κλέψουν τα δύο γεροντάκια που έμεναν εκεί. Τους άνοιξε με καλωσύνη ένας νέος και τους πήγε στο αρχονταρίκι, ίσαμε να φωνάξει τον Γέροντα. Περίμεναν για πολύ οι κλέφτες και αφού δεν είδαν κανέναν είπαν να αρχίσουν τη ληστεία. Αλλά τότε κατάλαβαν ότι ήταν αοράτως δεμένοι. Από τις φωνές, σηκώθηκαν οι Γέροντες και τους είδαν. Όταν έμαθαν τί συνέβη, έφεραν από την εκκλησία την εικόνα του Αγίου Γεωργίου και οι ληστές αναγνώρισαν το παλικάρι που τους άνοιξε. Και αμέσως μετανοημένοι έπεσαν και προσκύνησαν τον Άγιο. Ένας μάλιστα από αυτούς πήγε και ασκήτεψε στα Καρούλια, όπου και έκτισε την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Μετά από αυτό το θαύμα, το κελί πήρε το όνομα: Άγιος Γεώργιος Φανερωμένος.
 Πολλές φορές δίνουν στον Άγιο το όνομα του κτήτορα του ναού, π. χ. ο Αϊ-Γιώργης ο Μαχαιράς, ή ο Αϊ-Γιώργης ο Τραχύς· και οι δύο αυτοί ναοί βρίσκονται στη Νάξο.
Και ο μεν ένας από αυτούς ανήκει στην οικογένεια των Μαχαιράδων, ο δε άλλος σε κάποιον ονόματι Τραχύ. Στην Πόλη υπάρχει ο Αϊ-Γιώργης ο Αγριδιανός (Μ. Γεδεών. Πατριαρχικοί Πίνακες, Κων/πολις 1885-90, σελ. 551), ενώ στη Χίο τον καλούν Πεζόστρατο ή Κητοκτόνο (Γ. Σωτηρίου, Βυζαντινά μνημεία Κύπρου, Αθήνα 1935 ).
Πηγή: voutsinasilias.blogspot.